WHOIS Nedir? (whois.tk)

İnternet üzerinde karşılaştığımız bilgilerin kaynağını ve arkasında kimin olduğunu bilmek sahte haberlerin, çarpıtmaların, dolandırıcılıkların artmasıyla her geçen gün daha da önemli hale geliyor.

İşletmeler, polis ve bireysel kullanıcılar kısacası internete giren herkes bir alan adının ve ilgili web sitesinin arkasında kimin olduğunu bulmak için WHOIS’den yararlanabilir. WHOIS, önceden kaydedilmiş bir alan adını satın almak ya da komisyonculuk yapmak gibi iş fırsatları için de kullanılabilir. 

Peki tam olarak WHOIS nedir? Hadi öğrenelim:

WHOIS Nedir?

WHOIS, bir alan adının kaydı sırasında verilen bilgilerin herkes tarafından görüntülenebilmesini sağlayan bir veritabanıdır. Bir web sitesinin kime ait olduğunu merak ediyorsanız, whois sorgulama ile alan adının sahibi hakkında bilgi alabilirsiniz. 

Bir alan adı kaydedildiğinde, İnternet Tahsisli Sayılar ve İsimler Kurumu; ICANN, bu bilgilerin WHOIS protokolünü kullanan herkes tarafından görüntülenebilen herkese açık bir veritabanında listelenmesini gerektirir.

ICANN, internetin küresel alan adı sistemini koordine eden kâr amacı gütmeyen bir kuruluştur ve kayıt şirketlerinin akredite kalabilmek için ICANN’in düzenlemelerine uymaları gerekir.

ICANN, genel olarak bir alanı adına sahip olan veya onu yönetenlerin e-posta adreslerinin, telefon numaralarının ve fiziksel adreslerinin “WHOIS” veritabanı aracılığıyla halka açık olmasını şart koşar. 

Normalde herkesin erişebildiği bir kamu bilgilendirme hizmeti olan bu veritabanı, belirli bir alan adı hakkında, onu kimin kaydettiği, ne zaman oluşturduğu, alan adının yenileme süresinin ne zaman dolacağı ve alan adına dair kiminle iletişime geçileceği gibi bilgilere hızlıca ulaşmanızı sağlar.

WHOIS kaydındaki bilgiler şunları içerir:

• Kayıt Tarihi
• Ad sunucuları
• DNS kayıtları
• Alan adının kullanım hakkının sona erme tarihi (yenilenmesi gereken tarih)
• Kayıt kuruluşu
• Alan adının sahibine ait iletişim bilgileri

Alan adının uzantısına (.com, .org, .com.tr, .info gibi) göre; alan adını tescil ettirenin kişi ya da kurumun adres, telefon, e-mail gibi bilgilerinden hangilerinin kaydedileceği değişiklik gösterebilir.

WHOIS Bilgilerinin Doğruluğu

Bir alan adı kaydedildiğinde, tescil ettirenin isim, adres, telefon gibi bilgileri doğru olarak vermesi önemlidir. Alan adınızı kaydederken yanlış bilgi verirseniz, alan adınızı kaybetme riskiyle karşı karşıya kalabilirsiniz çünkü ICANN, sistemde listelenen sahiplik bilgileri yanlışsa kayıt şirketini ilgili alan adını askıya almaya zorlayabilir. 

Bu konuya dair ICANN kuralı şu şekildedir: “Alan adını tescil ettiren kişi bilerek yanlış bilgi sağlarsa, herhangi bir değişiklikten sonra yedi gün içinde bilgilerini güncelleyemezse veya doğrulukla ilgili bir sorguya 15 gün içinde yanıt vermezse, alan adı askıya alınabilir veya iptal edilebilir.”

WHOIS Hangi Amaçlar İçin Kullanılır?

• Bir kuruluşu veya bireyi bir alan adıyla ilişkilendirmek ve bir alan adını kullanan tarafı tanımlamak için.
• Online satış yapan kişi veya işletmenin ya da web sitesi olan herhangi bir kuruluşun gerçekteki kimliğini, iş yerini ve iletişim bilgilerini elde etmek için.
• Alan adlarının oluşturulma ve son kullanma tarihleri, kayıt kuruluşunun kimliği gibi bilgiler sağladığından; alan adlarına dair teknik sorunların çözülmesinde web yöneticileriyle iletişim kurmak için.
• Bir alan adını tescil ettirenle alan adını satın alma amacıyla iletişime geçmek için.
• Alan adı sahibine tescil bilgilerini güncel tutma yükümlülüğünü bildirmek için.
• Fikri mülkiyet haklarının korunması ve uygulanması ile ilgili konularda alan adı sahibiyle iletişime geçmek için.
• Ağ yöneticilerinin sistem sorunlarını bulup düzeltmesi ve internetin istikrarlığının sağlanması için.
• Siber saldırıları araştırmak ve dolandırıcılık içeren bir suçun failinin yerini belirlemeye çalışmak için (Güvenlik uzmanları ve polis, bir alan adına dair iletişim noktalarını belirlemek için WHOIS’i kullanır).
• İstenmeyen e-postalarda reklamı yapılan web siteleri hakkında bilgi toplamak için.
• Belirli bir alan adının var olup olmadığını belirlemek için.
• Bir alan adıyla ilişkili ağlarla ilgili teknik sorunların çözümüne dair ağ yöneticileriyle iletişim kurmak için (ör. DNS veya yönlendirme konusu, DoS’un menşei ve yol analizi…).

WHOIS Gizleme Nedir?

Alan adı kayıt şirketleri, kişisel iletişim bilgilerinizi WHOIS kaydından kaldıran “Alan Adı Gizliliği” veya “WHOIS Gizleme” adı verilen hizmetler sunar. 

Kişisel bilgilerinin internet bağlantısı olan herhangi biri tarafından aranmasını istemeyenler alan adının tescil edildiği şirket üzerinden WHOIS gizleme özelliğini kullanabilir.

Böylece kişiye ait iletişim bilgilerinin WHOIS sorgulama sonuçlarında görüntülenmesi yerine kayıt kuruluşunun bilgileri gösterilir, spam pazarlamacılarının herkese açık olan kayıt verilerini ele geçirmesi de engellenir.

İsteyen alan adı sahipleri WHOIS gizliliğini devre dışı bırakabilir.

.us, .in ve .it gibi bazı alan adları için mahremiyet yasaklanmıştır; bu nedenle, alan adı gizliliği sizin için önemliyse seçtiğiniz alan adı uzantısının herhangi bir özel kuralı olup olmadığını kayıt işleminden önce öğrenmelisiniz. 

WHOIS İnternetin Güvenliği İçin Neden Önemli?

WHOIS verileri; spam veya dolandırıcılıkla mücadele etmede, telif hakkı hırsızlığında ve ticari marka ihlallerini belirlemede alan adı sahiplerinin muhatap alınmasını sağlar.

WHOIS verileri; yasa dışı içerik yayımlayan veya kimlik avı dolandırıcılığı yapmak gibi siber suçlara bulaşanların izini sürmek için de kullanılır. 

Bunlar, WHOIS’in sağlıklı bir İnternet ekosistemini korumaya nasıl yardımcı olduğuna dair sadece birkaç örnektir.

Özetle; WHOIS nedir? sorusunu yalnızca “bir alan adına dair önemli bilgiler sunan veritabanı” şeklinde değil “internetteki kötü niyetli davranışların sınırlandırılması için caydırıcı bir rolü olan sorgu sistemi” olarak da yanıtlayabiliriz.

Mutlaka bu içeriklerimize de göz atın;

1. Ajax Sitelerde Google Analytics Sorunu Nasıl Çözülür?
2. Blog Nasıl Açılır? 2021 Ücretsiz Rehber | Sıfırdan Adım Adım Blog Açmak‎
3. Google AMP Hataları için Çözüm Yöntemleri
4. E-Ticaret SEO Anahtar Kelime Hedefleme ve Sayfa Optimizasyonu
5. Web Sitesi Trafiğinizi Anında Artırmanın 10 Temel Yolu!